“‘Nee’ zeggen, hoe doe je dat?”
In mijn omgeving word ik steeds vaker geconfronteerd met mensen die zijn geveld door een burn-out, dan wel op een andere wijze te kampen krijgen met ‘agenda-problemen’. Gestrest gedrag, altijd maar ‘aan’ staan en elk ogenblik de smartphone raadplegen, zijn zomaar enkele uitingen, die ik steeds vaker tegenkom. En dat niet alleen bij het observeren van mijn omgeving, maar ook als ik in de spiegel kijk. Moeten wij telkens meer en mogen wij steeds minder? Zouden wij misschien eens wat vaker op de rem moeten gaan staan? Gewoon eens wat vaker ‘nee’ zeggen? Maar, ‘nee’ zeggen, hoe doe je dat eigenlijk?
Als je, nét voordat je een hap van die hamburger wilt nemen, meteen zou zien wat de negatieve gevolgen daarvan zijn, zou je dan wél ‘nee’ kunnen zeggen?
We zijn er allemaal mee bekend: het fenomeen van de gebroken beloftes, de niet ingeloste voornemens. “Na de vakantie ga ik het allemaal heel anders aanpakken”, “Vanaf het nieuwe jaar ga ik weer trouw naar de sportschool” of “Voortaan drink ik alleen nog in het weekeind”. Het zijn zomaar enkele willekeurige voorbeelden. Het mag bovendien ironisch heten, dat wij heel goed weten waaróm wij bepaald gedrag willen veranderen. Structureel werk mee naar huis nemen, een conditie van ‘drie keer niks’ of dat buikje, waar je al heel lang niet echt trots op bent. Wie wil dat nou écht? Hoe doorbreek je die sleur? Hoe kom je van die gewoonte af, die je telkens weer oplevert wat je eigenlijk niet wilt? Het houdt mij al geruime tijd bezig: het vastzitten aan gedrag waarvan wij heel goed weten, dat het ons weinig goeds brengt, maar waarvan wij maar heel moeilijk los kunnen komen. Ik besef dat het een zwaar woord is, maar heet dat niet gewoon ‘verslaving’?
Brandjes blussen of brandpreventie?
Als je bij je zelf nagaat, met welk gedrag je eigenlijk wel zou willen breken, dan zul je – als je eerlijk bent – ongetwijfeld tot de conclusie komen, dat sommige gewoontes zó zijn ingesleten, dat je je nog nauwelijks kunt voorstellen dat je in dat voornemen zult slagen. Je weet wat je beter kunt doen, je geeft anderen snel gelijk als zij je aanspreken op jouw gedrag, maar tóch verander je het niet. Je blijft je vol overgave op je werk storten, laat het sporten erbij inschieten en drinkt laat in de avond tóch weer een paar glazen bier. Iemand die zó hard werkt als jij, heeft dat toch wel verdiend?
En je weet: ik houd mijzelf voor de gek. Zonder de broodnodige rustmomenten, zal de kwaliteit van het werk alleen maar afnemen. Je kunt niet meer goed focussen. Je moet steeds vaker ‘brandjes blussen’, terwijl je heel goed weet, dat door middel van ‘brandpreventie’ er ruimte ontstaat om zonder stress te doen wat moet worden gedaan. Wij weten het wel, maar doen het niet.
Een persoonlijke bijsluiter?
Stel je eens voor dat elk gedrag van een persoonlijke bijsluiter kon worden voorzien. Bijvoorbeeld: een jaar lang structureel overwerk leidt tot een burn-out, waardoor je minimaal een half jaar uit de roulatie bent en nooit meer kunt functioneren op het oorspronkelijke niveau. Of, iets positiever: driemaal per week een uurtje fitness in de sportschool levert jou een zodanig goede conditie op, dat de verhoogde weerstand je vrijwaart van lichamelijke kwaaltjes als griep, verkoudheid, e.d.. En, nog lastiger om te negeren: alleen in het weekeind een paar glazen alcoholische drank, zal je leven met drie jaar verlengen. Gegarandeerd. Dát zou wat zijn!?
Een vrije wil
Zouden wij dan wel in staat zijn ‘nee’ te zeggen? Kunnen wij niet zonder de garantie dat goed gedrag beloond zal worden? Het slechte nieuws is, dat die garantie ons niet gegeven kan worden. We zijn kwetsbare wezens. Niemand is hetzelfde. Maar wij beschikken wél allemaal over een vrije wil. Wij kunnen kiezen voor datgene waarvan wij weten dat het op langere termijn goed voor ons is. Het stellen van grenzen leidt over het algemeen tot meer tevredenheid dan je volledig overgeven aan de ongekende mogelijkheden die een wereld vol overvloed ons te bieden heeft. ‘Nee’ zeggen. Wij zouden het vaker moeten doen.
‘Nee’ zeggen. Hoe doe jij dat? Vanuit Juncta Juvant training & coaching ben ik wel benieuwd naar jouw ervaringen. In hoeverre heb jij een oplossing gevonden om paal en perk te stellen aan – voor jou – ongewenst gedrag? Of wil je juist geholpen worden om te leren loslaten? Laat het me weten, dan maken wij een vrijblijvende afspraak.
Met vriendelijke groeten,
Machiel Kuijt
www.junctajuvant.nl
Recente reacties